Старадаўнія вуліцы Полацка памятаюць гукі крокаў легендарна вядомага полацкага князя Усяслава Чарадзея, дойліда Іаана, майстра-ювеліра Лазара Богшы, першадрукара Францыска Скарыны, які выдаў на царкоўна-славянскай мове ў беларускай рэдакцыі 23 кнігі «Бібліі», Сімяона Полацкага, царкоўнага дзеяча, літаратара і педагога, ды многіх іншых выдатных дзеячоў беларускай гісторыі і культуры.
Пад час свята ў 2003 г. у Полацку адкрылі помнік вялікаму асветніку Сімяону Полацкаму і ўсталявалі абсалютна ўнікальную і вельмі незвычайную скульптуру – помнік літары «Ў». Ён адзіны ў сваім родзе, бо акрамя беларускай мовы больш ні ў адной мове свету гэтая літара не сустракаецца. Паколькі гэты знак алфавіту з’яўляецца адметнай прыкметай беларускай мовы, з часам ён стаў сімвалам цэлай краіны, бо адлюстроўвае непаўторнасць гістарычнага і культурнага шляху народа.
А ў 2017 г. недалёка ад Сафійскага сабора ўрачыста адкрылі памятны знак «Полацк – калыска беларускай дзяржаўнасці». Скульптура ўвасабляе сабой з аднаго боку калыску, з якой пачынаецца жыццёвы шлях, а з другога – ладдзю, што плыве з мінулага ў будучыню па хвалях часу. На шчытах, злучаных у адзіную звязку, знаходзяцца партрэты знакамітых гістарычных асоб – ад першага полацкага князя Рагвалода і яго дачкі Рагнеды да легендарнага Усяслава Чарадзея і вялікай асветніцы Еўфрасінні Полацкай. На адваротным баку размешчаны ключавыя падзеі станаўлення нашай дзяржаўнасці.