У 2023 годзе юбілейны ХХХ Дзень беларускага пісьменства прымаў паўночны рэгіён нашай краіны – Віцебская вобласць. Свята адбылося ў раённым цэнтры Гарадок, на радзіме Канстанціна Вераніцына – аўтара вядомай сатырычна-гумарыстычнай паэмы «Тарас на Парнасе».
Невялікі Гарадок, які раскінуўся на берагах ракі Гараджанка і возера Лугавое, прыцягвае ўвагу сваімі яркімі старонкамі гісторыі, старажытнымі традыцыямі і гістарычнымі славутасцямі.
Гісторыя Гарадка, які ўзнік на месцы старажытнага ўмацаванага паселішча, сыходзіць сваімі каранямі ў ХІІ стагоддзе. Першае пісьмовае згадванне ў летапісах аб гэтым невялікім селішчы адносіцца да 1128 года ў сувязі з ваенным паходам кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча на землі Полацка. Узгадваецца Гарадок і ў крыніцах другой паловы XIII стагоддзя, як «Гарадок каля Полацка», дзе адбылася бітва паміж літоўскімі войскамі і палачанамі.
У сярэднія вякі гарадоцкія землі ўваходзілі ў склад Полацкага княства, а з XIV стагоддзя – Віцебскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. Памежнае становішча паселішча абумовіла знаходжанне тут магутных умацаванняў, і ў канцы XVI стагоддзя ў Гарадку быў пабудаваны бастыённы замак з магутнымі абарончымі валамі і пяццю вежамі для абароны паўночных рубяжоў. Умацаванні знаходзіліся па абодва бакі ракі Гараджанкі. На багністым лузе левага берага быў насыпаны земляны вал у форме чатырохкутніка. На ўзвышэнні правага берага стаяў каменны замак, узведзены як абарончы бастыён. Замак акружаў запоўнены вадой роў 16 метраў шырынёй і 3,3 метра глыбінёй. Сцены замка стаялі на высокіх земляных валах. Праз кожныя 20-30 метраў знаходзіліся бастыёны для стральбы з гармат. Падчас ваенных дзеянняў паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Рускай дзяржавай замак неаднаразова разбураўся, затым зноў адбудоўваўся. Канчаткова замак прыйшоў у заняпад у ХVII стагоддзі. Верагодна, канчаткова быў разбураны падчас Паўночнай вайны на пачатку XVIII стагоддзі. Яго руіны і сёння можна ўбачыць у цэнтры Гарадка. Часткова захаваліся абарончыя равы і фрагменты бастыёнаў. Замчышча неаднаразова рабілася аб’ектам археалагічных раскопак, з некаторымі знойдзенымі артэфактамі можна пазнаёміцца ў краязнаўчым музеі Гарадка.
У 1772 годзе пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай і далучэння Гарадка да Расійскай імперыі мястэчка атрымлівае статус горада, а праз дзевяць гадоў, у 1781, і ўласны герб з выявай ільва на залатым полі – сімвалам сілы і адвагі. У 2006 годзе гістарычны герб, а ў 2011-м – сцяг, былі прызнаны афіцыйнай сімволікай горада.
Гарадок з’яўляўся цэнтрам павета ў Полацкай, Беларускай, а потым у Віцебскай губернях. Мястэчка расло ўздоўж гасцінца Віцебск – Санкт-Пецярбург. У пачатку ХХ стагоддзя праз Гарадок прайшла чыгунка. Да таго часу гэта было невялікае прамысловае мястэчка, дзе працавалі 14 заводаў, фабрыка, паравы млын, больш за 200 гандлёвых і рамесных устаноў, вучылішча, лякарня і тры аптэкі, бібліятэка, дзве царквы, 10 сінагог. Тройчы за год у Гарадку ладзіліся кірмашы. Як яны праходзілі, можна даведацца ў краязнаўчым музеі, дзе гарадоцкім кірмашам прысвечана асобная экспазіцыя.