ШУМСКАЯ ІРЫНА АНТОНАЎНА
(16.06.1923 в. Малінаўка, Бялыніцкі раён, Магілёўская вобласць)
Беларускі мовазнавец. Кандыдат філалагічных навук (1973), дацэнт (1977)
БІЯГРАФІЯ
Нарадзілася 16 чэрвеня 1923 г. у в. Малінаўка Бялыніцкага раёна Магілёўскай вобласці ў шматдзетнай сям’і.
У 1940 г. закончыла Вендаражскую сярэднюю школу.
Пасля вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў паступіла ў Магілёўскі настаўніцкі інстытут (1945) (цяпер УА “Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.А. Куляшова”). Была накіравана на працу ў г. Брэст, дзе працавала ў сярэдняй школе № 2.
У 1956 г. закончыла Брэсцкі дзяржаўны педагагічны інстытут (цяпер УА “Брэсцкі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.С. Пушкіна”). У пачатку 1964 г. была запрошана працаваць на кафедру беларускай мовы.
У 1973 г. у Інстытуце мовазнаўства імя Я. Коласа АН БССР абараніла кандыдацкую дысертацыю “Сінтаксічная функцыя інфінітыва ў сучаснай беларускай літаратурнай мове”.
У 1977 г. прысвоена вучонае званне дацэнта.
Працавала на кафедры беларускага мовазнаўства Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А.С. Пушкіна (1964–2002, дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства).
НАВУКОВАЯ ДЗЕЙНАСЦЬ
Навуковыя інтарэсы І.А. Шумскай – сінтаксіс, анамастыка.
Сааўтар двух выданняў “Беларуская мова” (1986) і “Дыялектны слоўнік Брэстчыны” (1989). Распрацавала тэму “Антрапанімія Берасцейшчыны”. Шэраг артыкулаў (звыш 30) змешчаны ў рэспубліканскіх і міжнародных зборніках і часопісах.
Усе працы І.А. Шумскай вызначаюцца практычнай накіраванасцю, актуальнасцю, змястоўнасцю, даходлівасцю стылю.
УЗНАГАРОДЫ
- Нагрудны знак “Выдатнік народнай асветы” (1977)
СПІС АСНОЎНЫХ ПРАЦ
- Беларуская мова : вучэбны дапаможнік для падрыхтоўчых аддзяленняў ВНУ / М. М. Аляхновіч [і інш.] ; пад рэдакцыяй Г. М. Малажай. — Мінск : Вышэйшая школа, 1986. — 214 с.
- Дыялектны слоўнік Брэстчыны / укладанне: М. М. Аляхновіч [і інш.] ; пад рэдакцыяй Г. М. Малажай, Ф. Д. Клімчука. — Мінск : Навука і тэхніка, 1989. — 294 с.
- Шумская, І. А. Аналіз словаўтваральных тыпаў прозвішчаў студэнтаў 1 і 2 курсаў псіхолага-педагагічнага факультэта / І. А. Шумская, Н. А. Вабішчэвіч // Пачатковая адукацыя і выхаванне: праблемы, пошукі, знаходкі : штогадовы зборнік навуковых прац ; пад рэдакцыяй М. В. Міхальчука, І. А. Шумскай. — 1995. — Вып. 1. — С. 181—183.
- Шумская, І. А. Антрапанімічная лексіка ў падручніках па беларускай мове для пачатковых класаў / І. А. Шумская // Пачатковая адукацыя і выхаванне: праблемы, пошукі, знаходкі : штогадовы зборнік навуковых прац / пад рэдакцыяй М. В. Міхальчука, І. А. Шумскай. — 1998. — Вып. 2. — С. 82—84.
- Макаранка, З. І. Уласныя асабовыя імёны Брэсцкага раёна / З. І. Макаранка, І. А. Шумская // Беларуская анамастыка. — Мінск, 1985. — С. 26—32.
- Шумская, І. А. Пра адзін тып антрапонімаў / І. А. Шумская // Беларуская анамастыка. — Мінск, 1992. — С. 26—31.
- Шумская, І. А. Размоўна-бытавыя формы мужчынскіх асабовых імён Брэстчыны / І. А. Шумская // Беларуская анамастыка . — Мінск, 1985. — С. 5—25.
Глядзець таксама:
- Шумская, І. А. Грунтоўная і карысная праца / І. А. Шумская // Народная асвета. — 1983. — № 2. — С. 77—78.
- Шумская, І. Інфінітыў у ролі простага выказніка / І. Шумская // Народная асвета. — 1973. — № 2. — С. 38—40.
- Шумская, І. А. Інфінітыў у функцыі акалічнасці / І. А. Шумская // Беларуская мова і мовазнаўства : міжвузаўскі зборнік. — Мінск, 1973. — Вып. 1. — С. 204—214.
КРЫНІЦЫ
Асноўныя:
- Шумская Ірына Антонаўна // Выкладчыкі Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта: 1945—2014 : біябібліяграфічны даведнік. — Брэст, 2015. — С. 203.
- Шумская Ірына Антонаўна // Хто ёсць хто ў сучаснай беларускай лінгвістыцы. — Мінск, 1997. — С. 116—117.
Дадатковыя:
- Барысюк, У. Пад магілёўска-брэсцкім небам / У. Барысюк, В. Емельяновіч // Гісторыя Магілёва: мінулае і сучаснасць : зборнік навуковых прац удзельнікаў ІІІ Міжнароднай канферэнцыі : у 2 ч. — Магілёў, 2003. — Ч. 2. — С. 155 — 156.
- Беларускія лінгвісты – ўраджэнцы Магілёўшчыны : матэрыялы канферэнцыі / складальнікі : І. К. Германовіч, У. С. Дзянісаў, Я. І. Іваноў. — Магілёў, 2001. — С. 83.
